ماده‌ 1ـ عبارات‌ و اصطلاحاتي‌ كه‌ در اين‌ آيين‌نامه‌ به‌ كار رفته‌ است‌، به‌ شرح‌ زير تعريف‌ مي‌شوند:

الف-قانون‌: قانون‌ نحوه‌ جلوگيري‌ از آلودگي‌ هوا مصوب‌  مجلس‌ شوراي‌ اسلامي‌.

ب‌ـ سازمان‌: سازمان‌ حفاظت‌ محيط‌زيست‌.

پ‌ـ مواد آلوده‌كننده‌ هوا: هر نوع‌ ماده‌ گازي‌، بخار، مايع‌، جامد و يا مجموعه‌ تركيبي‌ از آنها كه‌ در هواي‌ آزاد پخش‌ و باعث‌ آلودگي‌ هوا و يا موجب‌ تشديد آلودگي‌ آن‌ شود و يا ايجاد بوهاي‌ نامطبوع‌ نمايد از قبيل‌ دود، دوده‌، ذرات‌ معلق‌، اكسيدهاي‌ گوگرد، اكسيدهاي‌ ازت‌، منواكسيد كربن‌، اكسيدكننده‌ها، هيدروكربنها، اسيدها، آمونياك‌ و نظاير آن‌.

ت‌ـ گواهينامه‌ مخصوص‌: تأييديه‌ كتبي‌ مراكز معاينه‌ مبني‌ بر رعايت‌ حد مجاز آلودگي‌ توسط‌ وسايل‌ نقليه‌ موتوري‌كه به‌ صورت‌ برچسب‌ صادر و برروي‌ وسايل ‌نقليه‌ مذكور الصاق‌ مي‌شود. اين‌ گواهينامه‌ مي‌تواند علاوه‌ بر رعايت‌ حدمجاز آلودگي‌، رعايت‌ ضوابط‌ ايمني‌ را در بر داشته‌ باشد.

ث‌ـ آلوده‌كننده‌: هر شخص‌ حقيقي‌ كه‌ اداره‌ يا تصدي‌ منابع‌ مولد آلودگي‌ را خواه‌ براي‌ خود، خواه‌ به‌ نمايندگي‌ از طرف‌ شخص‌ يا اشخاص‌ حقيقي‌ و حقوقي‌ ديگر بر عهده‌ داشته‌ و يا شخصاً و به‌ طرق‌ مختلف‌ عامل‌ ايجاد آلودگي‌ باشد.

ماده‌ 2ـ منابع‌ آلوده‌كننده‌ هوا غير از كارخانه‌ها و كارگاههاي‌ موضوع‌ آيين‌نامه‌ اجرايي‌ فصل‌ سوم‌ قانون‌ به‌ شرح‌ زير طبقه‌بندي‌ مي‌شوند:

الف‌ـ وسايل‌ نقليه‌ موتوري‌: هر نوع‌ وسيله‌اي‌ كه‌ با موتورهاي‌ درونسوز حركت‌ مي‌كند و براي‌ حمل‌ و نقل‌ مورد استفاده‌ قرار مي‌گيرد و در صورت‌ به‌ كار انداختن‌ منشأ ايجاد يك‌ يا چند ماده‌ آلوده‌كننده‌ مي‌گردد.

ب‌ـ منابع‌ تجاري‌، خانگي‌ و منابع‌ متفرقه‌:

1ـ منابع‌ تجاري‌ به‌ محلهاي‌ مشخصي‌ اطلاق‌ مي‌شود كه‌ براي‌ انجام‌ فعاليتهاي‌ مختلف‌ تجاري‌ و خدماتي‌ و نگهداري‌ و عرضه‌ توليدات‌ و كالا و خدمات‌ مورد استفاده‌ قرار مي‌گيرد و بدون‌ اينكه‌ محدود به‌ موارد زير گردد، بر حسب‌ نوع‌ فعاليت‌ خدماتي‌ و يا تجاري‌ شامل‌ گروههاي‌ زير مي‌گردد:

گروه‌ اول‌ـ هتلها، مهمانخانه‌ها، رستورانها، شيريني‌ پزيها، نانواييها، گرمابه‌ها و امثال‌ اينها.

گروه‌ دوم‌ـ دامداريها، مرغداريهاي‌ صنعتي‌، كشتارگاهها، مؤسسات‌ نگهداري‌ حيوانات‌ و امثال‌ آن‌.

گروه‌ سوم‌ـ بيمارستانها، مراكز درماني‌ و بهداشتي‌، آزمايشگاهها و امثال‌ اينها.

2ـ منابع‌ خانگي‌، از قبيل‌ منازل‌ و واحدها و مجتمعهاي‌ مسكوني‌ به‌ مكاني‌ اطاق‌ مي‌شود كه‌ صرفاً جهت‌ سكونت‌ مورد استفاده‌ واقع‌ مي‌شود.

3ـ منابع‌ متفرقه‌ عبارتست‌ از منابعي‌ غير از كارخانه‌ها، كارگاهها، وسايل‌ نقليه‌ موتوري‌ و منابع‌ تجاري‌ وخانگي‌ و هر عملي‌ كه‌ ايجاد آلودگي‌ هوا نمايد از قبيل‌ آتش‌سوزي‌ زباله‌ها و انباشتن‌ مواد زايد و متعفن‌ در هواي‌ آزاد.

ماده‌ 3ـ سازمان‌ موظف‌ است‌ نسبت‌ به‌ شناسايي‌ و تعيين‌ نوع‌ و ميزان‌ مواد آلوده‌كننده‌ هوا به‌ طرق‌ مقتضي‌ از جمله‌ اخذ

اطلاعات‌، مدارك‌ لازم‌ و در صورت‌ لزوم‌ بازديد و بازرسي‌ اقدام‌ نمايد.

تبصره‌ـ كليه‌ اشخاص‌ حقيقي‌ و حقوقي‌ مكلفند آمار، اطلاعات‌ و اسناد و مدارك‌ مورد نياز سازمان‌ را كه‌ در جهت‌ اجراي‌ قانون‌ و اين‌ آيين‌نامه‌ درخواست‌ مي‌شود، در اختيار سازمان‌ قرار دهند.







فصل‌ دوم‌ـ وسايل‌ نقليه‌ موتوري‌

ماده‌ 4ـ شرايط‌ ايجاد مراكز معاينه‌ وسايل‌ نقليه‌ موتوري‌ اعم‌ از بنزيني‌، گازسوز و تجهيزات‌ آن‌ توسط‌ سازمان‌ با هماهنگي‌

وزارتخانه‌هاي‌ كشور و صنايع‌ تنظيم‌ و ابلاغ‌ خواهد شد.

تبصره‌ـ سازمان‌ مجاز است‌ در جهت‌ حصول‌ اطمينان‌ از روند مطلوب‌ در اجراي‌ ماده‌ (5) قانون‌ و عملكرد صحيح‌ مراكز معاينه‌ نسبت‌ به‌ اخذ آمار و اطلاعات‌ هر يك‌ از مراكز مزبور از طريق‌ شهرداريهاي‌ ذيربط‌ و انجام‌ معاينات‌ و آزمايشهاي‌ موردي‌ از برخي‌ وسايل‌ نقليه‌ موتوري‌ كه‌ توسط‌ مراكز ياد شده‌ مورد آزمايش‌ قرار گرفته‌ و گواهي‌ زيست‌محيطي‌ دريافت‌ داشته‌اند، اقدام‌ نمايد.

ماده‌ 5ـ رانندگان‌ وسايل‌ نقليه‌ موتوري‌ مكلفند بر چسب‌ حاوي‌ گواهينامه‌ مخصوص‌ را در محل‌ مناسبي‌ كه‌ توسط‌ مراكز معاينه‌ تعيين‌ مي‌شود، بر روي‌ شيشه‌ اتومبيل‌ خود نصب‌ نمايند.

ماده‌ 6ـ طبق‌ زمان‌بندي‌ مصوب‌ شورايعالي‌ ترافيك‌ از تردد وسايل‌ نقليه‌ موتوري‌ كه‌ فاقد برچسب‌ موضوع‌ ماده‌ (5) باشند، در شهرهاي‌ تهران‌، اصفهان‌، مشهد، تبريز، شيراز، اراك‌، اهواز و كرج‌ توسط‌ مأموران‌ انتظامي‌ (مأموران‌ راهنمايي‌ و رانندگي‌) جلوگيري‌ شده‌ و رانندگان‌ وسايل‌ نقليه‌ مذكور مطابق‌ ماده‌ (28) قانون‌ محكوم‌ خواهند شد.

تبصره‌ 1ـ وسايل‌ نقليه‌ مذكور تا هنگام‌ رفع‌ موجبات‌ آلودگي‌ و انجام‌ معاينه‌ فني‌ مجدد و دريافت‌ گواهينامه‌، اجازه‌ تردد نخواهند داشت‌.

تبصره‌ 2ـ شمول‌ مقررات‌ اين‌ ماده‌ به‌ ساير شهرها بنا به‌ تصويب‌ شورايعالي‌ محيط‌زيست‌ خواهد بود.

تبصره‌ 3ـ از تردد موتورهاي‌ دو زمانه‌ براساس‌ زمان‌بندي‌ كه‌ سازمان‌ تعيين‌ مي‌كند در شهرهاي‌ ياد شده‌ جلوگيري‌ خواهد شد.



فصل‌ سوم‌ـ منابع‌ تجاري‌ و متفرقه‌

ماده‌ 7ـ در اجراي‌ ماده‌ (7) قانون‌، دستورالعمل‌ مربوط‌ به‌ مواقع‌ اضطراري‌ هوا توسط‌ سازمان‌ و ساير دستگاههاي‌ ذيربط‌ تهيه‌ و توسط‌ وزارت‌ كشور ابلاغ‌ مي‌شود.

ماده‌ 8ـ سازمان‌ پس‌ از شناسايي‌ و طبقه‌بندي‌ منابع‌ تجاري‌، خانگي‌ و منابع‌ متفرقه‌، آن‌ دسته‌ از منابع‌ مذكور را كه‌ آلودگي‌ آنها بيش‌ از حد مجاز مي‌باشد، مشخص‌ و مراتب‌ را با تعيين‌ نوع‌ و ميزان‌ آلودگي‌ به‌ مسؤولان‌ و يا صاحبان‌ منابع‌ فوق‌الذكر اعلام‌ خواهد كرد تا در مهلت‌ معين‌ و مناسبي‌ كه‌ توسط‌ سازمان‌ تعيين‌ مي‌شود، نسبت‌ به‌ رفع‌ آلودگي‌ اقدام‌ نمايند.

ماده‌ 9ـ بيمارستانها، درمانگاهها و مراكز بهداشتي‌ و درماني‌ و ساير مراكز مجاز كه‌ به‌ منظور امحاي‌ زباله‌هاي‌ خود از روش‌ سوزاندن‌ استفاده‌ مي‌نمايند، مكلفند از دستگاه‌ زباله‌سوز مناسب‌ كه‌ استانداردهاي‌ آلودگي‌ هوا را رعايت‌ نمايد، استفاده‌ كنند.

ماده‌ 10ـ سازمان‌ مجاز است‌ در اجراي‌ ماده‌ (23) قانون‌، درمناطقي‌ كه‌ گاز شهري‌ در دسترس‌ مي‌باشد، براي‌ اشخاص‌ حقيقي‌ و حقوقي‌ كه‌ با عدم‌ استفاده‌ از گاز موجبات‌ آلودگي‌ هوا را فراهم‌ مي‌سازند، اخطاريه‌ صادر و مهلت‌ مناسبي‌ را جهت‌ رفع‌ آلودگي‌ تعيين‌ نمايد.